ε, αφού δε μας "ΑΠΟΣΧΟΛΕΙ" εντάξει.

το αστειο ειναι στο "μας", αυτη η εννοια δεν υπαρχει. Δεν υπαρχει "εμεις" ή οποιαδηποτε αλλη σχεση με τους φασιστες, εκτος ισως απο το ασβαστο μισος.

ΔΕΝ ΜΑΣ ΑΠΟΣΧΟΛΕΙ ΤΟ ΘΕΜΑ. ΕΚΤΕΛΟΥΣΑΝ ΔΙΑΤΑΓΕΣ

Ναι. Τη διαταγή να τσακίσουν το φασισμό και να σώσουν την ανθρωπότητα από τα ναζιστοκαθάρματα. Και αυτή τη διαταγή την έφεραν σε πέρας απ' άκρη σε άκρη του Ανατολικού Μετώπου, σε κάθε οχυρό, πόλη, χωριό, βουνό, ποτάμι, δάσος και πέτρα, ως και μέσα στο Βερολίνο τη μέρα της τελικής Νίκης.. Γι' αυτό πρέπει αιώνια τιμή και άφταστη δόξα στον κάθε έναν ανώνυμο στρατιώτη του Κόκκινου Στρατού που θυσιάστηκε και έδωσε τη ζωή του για να μη ζήσουμε σα σκλάβοι.

Και οχι μονο θερμοπυλες, αφου οχι μονο μια χουφτα σοβιετικων νικησε 8 στρατιες σκληρων ναζι απο 4 διαφορετικες χωρες, αλλα τους καταδιωξε μεχρι το βερολινο, για να χωσουν τα κονταρια της Σοβιετικης σημαιας στο κουφαρι του χιτλερ. Το μεγαλυτερο στρατιωτικο θαυμα της ιστοριας λοιπον, για να δουμε πως το βλεπου οι συγχρονοι αντι-σταλινικοι

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ



Στάλινγκραντ - Ν. Μπογιόπουλος

Σαν σήμερα, πριν 70 χρόνια, στις 2 Φλεβάρη 1943, ο Ι. Β. Στάλιν απηύθυνε ημερήσια διαταγή προς τα στρατεύματα του Ντον, όπου έλεγε:
«Στον αντιπρόσωπο του Αρχηγείου της Ανωτάτης διοίκησης του στρατού, στρατάρχη του πυροβολικού σ. Βορόνοφ. Στον διοικητή των στρατευμάτων του μετώπου του Ντον, στρατηγό σ. Ροκοσόφσκι.
Συγχαίρω εσάς και τα στρατεύματα του μετώπου του Ντον για το επιτυχημένο ξεκαθάρισμα των εχθρικών στρατευμάτων που είχαν κυκλωθεί κοντά στο Στάλινγκραντ. Εκφράζω τις ευχαριστίες μου σε όλους τους μαχητές, διοικητές και πολιτικούς καθοδηγητές του μετώπου του Ντον για τις εξαιρετικές αυτές πολεμικές επιχειρήσεις».
Λίγες μέρες αργότερα, στην 25η επέτειο της ίδρυσης του Κόκκινου Στρατού, ο Στάλιν θα χαρακτηρίσει τη μάχη του Στάλινγκραντ ως
«τη μεγαλύτερη στην ιστορία των πολέμων».

Ας δούμε τι ήταν αυτό που συντελέστηκε στο Στάλινγκραντ:
Το καλοκαίρι του 1942, τα γερμανικά στρατεύματα εξαπέλυσαν μεγάλη επίθεση στο Νότιο Τομέα του Ανατολικού Μετώπου. Ενα τμήμα κινήθηκε προς το Στάλινγκραντ και έφτασε στα άκρα της πόλης. Διακηρυγμένος στόχος των γερμανικών στρατευμάτων ήταν η συντριβή της σοβιετικής αντίστασης και η κατάληψη του μεγαλύτερου μέρους των βασικών στρατιωτικών και οικονομικών κέντρων της ΕΣΣΔ.
Για τη ναζιστική επίθεση προετοιμάστηκαν 8 στρατιές, πέντε γερμανικές, μια ρουμάνικη, μια ιταλική και μια ουγγρική, αφού η ευρύτερη περιοχή του Στάλινγκραντ, όπως και η ίδια η πόλη, έπαιζε σημαντικό ρόλο στο πολεμικο-οικονομικό δυναμικό της Σοβιετικής Ενωσης.


Παρά τη σημασία που είχε η μάχη του Στάλινγκραντ για την έκβαση ολόκληρου του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η ΕΣΣΔ έδωσε αυτήν τη μάχη εντελώς μόνη και αβοήθητη, εγκαταλελειμμένη, φτάνοντας πολλές φορές στο χείλος της καταστροφής. Βλέποντας το συσχετισμό δυνάμεων εκείνης της εποχής ανάμεσα στη Σοβιετική Ενωση και τη Γερμανία, δεν μπορεί παρά να μιλήσει κανείς για θαύμα. Το θαύμα, όπως αποδείχτηκε, συνίστατο στα τεράστια αποθέματα δύναμης του σοβιετικού λαού και στις απεριόριστες δυνάμεις που έκρυβε το σοσιαλιστικό σύστημα.

Οι δυτικές δυνάμεις, οι ΗΠΑ και η Αγγλία, αντιμετώπισαν τη μάχη του Στάλινγκραντ ως ευκαιρία να υπάρξει, το λιγότερο, μια αμοιβαία εξασθένηση της ΕΣΣΔ και της Γερμανίας, ώστε αφενός να ξεμπερδεύουν με το σοσιαλισμό και αφετέρου να διαμοιράσουν τις παγκόσμιες αγορές μεταξύ τους, χωρίς την εμπλοκή του άλλου μεγάλου ιμπεριαλιστή ανταγωνιστή τους, της Γερμανίας. Ετσι, αρνήθηκαν να ανοίξουν ένα δεύτερο μέτωπο στην Ευρώπη κατά των δυνάμεων του γερμανικού φασισμού κι έδωσαν τη δυνατότητα στον Χίτλερ να συγκεντρώσει στο ανατολικό μέτωπο τεράστιο αριθμό δυνάμεων και πολεμικού υλικού.

Για τη ναζιστική επίθεση προετοιμάστηκαν 8 στρατιές, πέντε γερμανικές, μια ρουμάνικη, μια ιταλική και μια ουγγρική, αφού η ευρύτερη περιοχή του Στάλινγκραντ, όπως και η ίδια η πόλη, έπαιζε σημαντικό ρόλο στο πολεμικο-οικονομικό δυναμικό της Σοβιετικής Ενωσης.

Την εικόνα, ολοκληρώνουν τα λόγια ενός εκ των πρωταγωνιστών της νίκης, του στρατάρχη Α. Μ. Βασιλιέφσκι, ο οποίος έγραψε:

«Η ψυχή της άμυνας του Στάλινγκραντ ήταν το Κομμουνιστικό Κόμμα. Το κόμμα ήταν, που κατηύθυνε όλες τις προσπάθειες του λαού και του στρατού στην υπεράσπιση της γραμμής του Βόλγα, ενέπνευσε τους μαχητές σε ηρωικά κατορθώματα».

Εως τη μάχη του Στάλινγκραντ στην Ιστορία δεν υπήρχε παρόμοια περίπτωση κύκλωσης και ολοκληρωτικής καταστροφής τόσο μεγάλης στρατιωτικής δύναμης.

Η συντριβή των Γερμανών στο Βόλγα σήμανε την αρχή της αποφασιστικής στροφής στο Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο και σε όλο το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο σοβιετικός στρατός αποσπά τη στρατηγική πρωτοβουλία και δεν την αφήνει μέχρι την οριστική συντριβή της ναζιστικής Γερμανίας.

Η μάχη του Στάλινγκραντ αποτελεί το ορόσημο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου καθώς από εκεί και πέρα αρχίζει η εκδίωξη των εισβολέων από το σοβιετικό έδαφος και η απελευθέρωση των λαών της Ευρώπης από το χιτλεροφασιστικό ζυγό.

TVXS




Την 70η επέτειο από τη μάχη του Στάλινγκραντ, την πιο αιματηρή μάχη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου η Ρωσία στο πλαίσιο των εορτασμών την μεγάλη Σοβιετική Αντεπίθεση που ανάγκασε σε υποχώρηση τα ναζιστικά στρατεύματα και κατέληξε με την εισβολή των Σοβιετικών στο Βερολίνο και την τελική πτώση του ναζισμού.


 
 
Η επέτειος της νίκης της Σοβιετικής Ένωσης στη μεγαλύτερη μάχη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου γιορτάζεται το Σάββατο, 2 Φεβρουαρίου, σε όλη τη Ρωσία, ενώ στο Βολγκογκράντ, πρώην Στάλινγκραντ, θα πραγματοποιηθεί και μια στρατιωτική παρέλαση. Η πόλη για μία ημέρα, προς τιμήν της μεγάλης νίκης, αλλάζει το όνομά της.
 
Σημειώνεται πως η πόλη μετονομάστηκε σε Βολγκογκράντ το 1961 στο πλαίσιο της πολιτικής της αποσταλινοποίησης. «Από αυτό το σημείο, την ανίκητη πόλη, οι δυνάμεις μας ξεκίνησαν την πορεία τους προς το Βερολίνο».
 
Το RT σε αφιέρωμά του έχει συγκεντρώσει ιστορικά γεγονότα και δεδομένα σχετικά με τη μάχη του Στάλινγκραντ. Το tvxs.gr σας παρουσιάζει ορισμένα από αυτά:
 
• Ο συνολικός αριθμός των νεκρών στη μάχη του Στάλινγκραντ, μόλις μέσα σε έξι μήνες,  ανήλθε στα δύο εκατομμύρια.
 
• Στο σύνολό των μαχών η αναλογία των νεκρών ήταν 13 Σοβιετικοί για κάθε 10 Γερμανούς. Η αναλογία αυτή ισχύει και στο Στάλινγκραντ καθώς από την πλευρά των Σοβιετικών σκοτώθηκαν περίπου 1,1 εκατομμύρια, ενώ οι απώλειες των Γερμανών ανήλθαν σε 900.000.
 
• Το Στάλινγκραντ αποτελούσε στρατηγικό σημείο και σημαντικό μέρος του σχεδίου του Χίτλερ για την επίθεση στη Σοβιετική Ένωση, και όχι μόνο, καθώς με την κατάληψή του θα αποκτούσε πρόσβαση στις πετρελαιοπηγές του Καυκάσου. Ωστόσο οι ιστορικοί αποδίδουν την εμμονή του Χίτλερ για την πόλη και στο όνομά της καθώς η κατάληψη θα ήταν μια συμβολική νίκη του ηγέτη των Ναζί έναντι των Σοβιετικών και του Στάλιν και θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό μέρος της ναζιστικής προπαγάνδας. Πολλοί επίσης υποστηρίζουν πως και οι δύο πλευρές θυσίασαν μεγάλο αριθμό δυνάμεων λόγω της πεποίθησής τους πως θα μπορούσαν να κερδίσουν τη μάχη.
 
• Η μάχη του Στάλινγκραντ μπορεί να αναλυθεί σε τρία διακριτά στάδια. Το πρώτο στάδιο προσδιορίζεται στα τέλη του καλοκαιριού του 1942 με τα ναζιστικά στρατεύματα να προσεγγίζουν σχετικά εύκολα την πόλη με την υποστήριξη της Luftwaffe που μετέτρεψε σε ερείπια το Στάλινγκραντ. Το δεύτερο στάδιο είναι η έναρξη των μαχών στο εσωτερικό της πόλης με τις συγκρούσεις να σημειώνονται από σπίτι σε σπίτι. Το τρίτο και τελευταίο στάδιο, αρχής γενομένης από τα τέλη Νοεμβρίου, είναι η σοβιετική αντεπίθεση που θα οδηγήσει στον εγκλωβισμό και τη διάλυση των ναζιστικών στρατευμάτων.
 
• Στο Στάλινγκραντ δημιουργήθηκε ο θρύλος του Vasiliy Zaytsev, του ελεύθερου σκοπευτή που σκοτώσει στα πεδία των μαχών 225 ναζί μεταξύ της 10ης Νοεμβρίου και της 17ης Δεκεμβρίου.
 
• Μια συγκλονιστική περιγραφή ενός αξιωματικού των Ναζί για την κατάσταση που επικρατούσε στο Στάλινγκραντ: «Πολεμάμε δεκαπέντε μέρες για την κατάληψη ενός σπιτιού. Τα δωμάτια φλέγονται. Χειροβομβίδες εκτοξεύονται εκατέρωθεν. Σύννεφα καπνού και σκόνης, παντού αίμα, κατεστραμμένα έπιπλα και νεκροί. Ο δρόμος δεν μετράται πλέον με μέτρα αλλά με πτώματα. Το Στάλινγκραντ δεν είναι πλέον μια πόλη. Πυκνά σύννεφα καπνού κρύβουν τον ήλιο την ημέρα και το μόνο φως είναι από τις φλόγες. Όταν πέφτει η νύχτα ακούγονται ουρλιαχτά. Ακόμα και τα σκυλιά πέφτουν στον Βόλγα προσπαθώντας να περάσουν στην άλλη όχθη. Οι νύχτες του Στάλινγκραντ τους προκαλούν τρόμο, ακόμα και τα ζώα θέλουν να εγκαταλείψουν αυτήν την κόλαση. Οι σκληρότερες πέτρες δεν αντέχουν. Μόνο οι άνδρες υπομένουν».
 
• Οι οδομαχίες δημιούργησαν και τους δικούς τους λαϊκούς ήρωες. Ένας από αυτούς ήταν ο Yakov Pavlov ένας λοχίας που του ανατέθηκε να κρατήσει ένα κτίριο, το οποίο στη συνέχεια θα μείνει γνωστό στην ιστορία ως «το σπίτι του Παβλόφ». Ο λοχίας φέρεται να υπερασπίστηκε το σπίτι χωρίς ενίσχυση για δύο μήνες. Οι ιστορικοί ωστόσο αμφισβητούν το γεγονός παρουσιάζοντας το περισσότερο ως σύμβολο στο πλαίσιο της προπαγάνδας.
 
• Ωστόσο αναμφισβήτητο είναι το γεγονός πως οι σφοδρότερες συγκρούσεις στο Στάλινγκραντ σημειώθηκαν στο λόφο Mamaev Kurgan, ο οποίος «άλλαξε χέρια» τουλάχιστον οκτώ φορές κατά τη διάρκεια των μαχών με δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες να χάνουν τη ζωή τους.
 
• Η πόλη μετά τον πόλεμο ξανακτίστηκε ωστόσο πολλά πρόδιδαν το παρελθόν της. Ένας αυτόπτης μάρτυρας αναφέρει: «Μπορούσες να μυρίσεις την αποσύνθεση των πτωμάτων. Πολλοί είχαν θαφτεί κάτω από συντρίμμια. Τα υπόγεια των μεγάλων σπιτιών ήταν γεμάτα με νεκρούς. Μπορώ ακόμα να μυρίσω αυτή τη μυρωδιά σε αυτές τις γειτονιές».


TO BHMA


Πριν από ακριβώς 70 χρόνια στις 2 Φεβρουαρίου 1943, έληξε με νίκη των ηρωικών Σοβιετικών στρατιωτών μία από τις πιο αιματηρές πολιορκίες στην ιστορία των πολέμων: η επί πέντε μήνες, μία εβδομάδα, και τρεις ημέρες πολιορκία του Στάλινγκραντ από τους ναζί, μια Κόλαση επί της Γης για πολιορκητές, πολιορκημένους και αμάχους. Ηταν η φοβερή εποχή που, κατά τις μαρτυρίες, «ο ποταμός Βόλγας πήρε φωτιά».

 
Την ώρα που το τότε Στάλινγκραντ, νυν Βόλγκογκραντ, τιμά την φετεινή επέτειο της φοβερής σύγκρουσης Χίτλερ - Στάλιν η οποία άλλαξε την έκβαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, δύο επιζώντες μίλησαν στο BBC για τις εμπειρίες τους.

Η Βαλεντίνα Σαβέλιεβα είναι 75 ετών. Δεκαοκτώ από αυτά τα πέρασε αναζητώντας τα λείψανα του πατέρα της, αγνοούμενου της μάχης. Βρέθηκαν το 1961, και μεταφέρθηκαν στο Μνημείο των Πεσόντων, σε έναν λόφο έξω από την πόλη.
Ηταν πέντε ετών όταν η χιτλερική 6η Στρατιά εισέβαλε στο Στάλινγκραντ, το καλοκαίρι του 1942. Το σπίτι τους καταστράφηκε, και αναζήτησαν καταφύγιο, με την μητέρα και τον μικρότερο αδελφό της, σε μια χαράδρα, που τέλειωνε στις όχθες του Βόλγα.

«Κλείνω τα μάτια, και βλέπω ακόμη τον Βόλγα να καίγεται, από το χυμένο πετρέλαιο... Σκάψαμε, σαν τα ζώα, τρύπες στη γη, λαγούμια για να μείνουμε. Τρώγαμε λάσπη, μόνο λάσπη, και πίναμε νερό από το ποτάμι. Από πάνω μας βούιζαν τα αεροπλάνα που βομβάρδιζαν», λέει. Εκείνη επέζησε, αλλά όχι ο αδελφός της, που πέθανε από την πείνα και το κρύο.

Μια στρατιά ενός εκατομμυρίου ανδρών του Κόκκινου Στρατού μεταφέρθηκε στο Νοτιοδυτικό Μέτωπο του στρατηγού Νικολάϊ Βατούτιν, και στο Μέτωπο του Στάλινγκραντ του στρατάρχη Αντρέϊ Γιερεμένκο. Εστησαν για τους ναζιστές του στρατάρχη Πάουλους την παγίδα της «Επιχείρησης Ουρανός», κωδική ονομασία για την σχεδιαζόμενη περικύκλωση και εξόντωση της Εκτης Στρατιάς των Γερμανών εισβολέων.

Το 1942, ο Κονσταντίν Ντουβάνοφ ήταν στρατιώτης 19 ετών. Είχε επιστρέψει από την Ουκρανία, με τον Κόκκινο Στρατό, πίσω στη γεννέτειρά του, το Στάλινγκραντ. Η πιο ζωντανή ανάμνησή του είναι τα ερείπια, και ο Βόλγας που καιγόταν. «Ολα είχαν πάρει φωτιά», λέει στο BBC. Πολέμησε εκεί μέχρι το τέλος της μάχης, όταν ο Πάουλους παραδόθηκε, στο υπόγειο του πολυκαταστήματος Univermag. Ο γερμανός στρατάρχης επέζησε του πολέμου, και πήγε μετά στην ανατολική Γερμανία. Από τους άνδρες του, 91.000 πιάστηκαν αιχμάλωτοι στο Στάλινγκραντ. Μόνο 6.000 γύρισαν πίσω στην πατρίδα.

Στην καρδιά του ρωσικού χειμώνα οι Σοβιετικοί πολέμησαν, σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν, είδαν την πόλη να γίνεται ερείπια, αλλά νίκησαν. Ετσι κατέστρεψαν την ελπίδα των ναζιστών για την «κυριαρχία των 1.000 ετών» του Ράϊχ. Μαζί, αυτοί οι 1,2 εκατομμύρια στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού, οι εργάτες που τους εξόπλισαν, και οι αγρότες που τους τάισαν, μετέτρεψαν το Στάλινγκραντ στη μάχη που περισσότερο από κάθε άλλη είχε την μεγαλύτερη συνεισφορά για την έκβαση του πολέμου.

«Οι Σύμμαχοι μάλλον θα είχαν νικήσει, στο τέλος, τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ακόμη και αν είχαν κατακτήσει οι ναζιστές το Στάλινγκραντ. Αλλά η όποια νίκη των Συμμάχων θα απαιτούσε την χρήση πυρηνικών όπλων σε ευρεία κλίμακα, και έναν απολογισμό νεκρών στην Ευρώπη που μάλλον θα ήταν διπλάσιος από τον πραγματικό, των 40 εκατ. ανθρώπων, στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο», εκτιμά γράφοντας για την επέτειο ο Τζ. Μπράντφορντ ΝτεΛόνγκ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ

«Οι στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού, οι εργάτες και οι αγρότες της Σοβιετικής Ενωσης, προσέφεραν μια τεράστια υπηρεσία, πριν από 70 χρόνια, στην ανθρωπότητα - και ιδιαιτέρως στην ανθρωπότητα της δυτικής Ευρώπης», προσθέτει.

Η επέτειος φέρνει στο φως άγνωστες, μέχρι σήμερα, πτυχές για τον μαρτυρικό χειμώνα του 1942-1943. Στο βιβλίο του «Πρωτόκολλα του Στάλινγκραντ» ο γερμανός καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Rutgers των ΗΠΑ Γιόχαν Χέλμπεκ καταγράφει ανέκδοτες μαρτυρίες Ρώσων άμαχων και στρατιωτών. Αφορμή ήταν η πρόσφατη ανακάλυψη αυθεντικών πηγών της εποχής εκείνης, εικόνες, γραπτά ντοκουμέντα και ηχογραφημένες μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τις αιματοβαμμένες ημέρες περί τα τέλη Ιανουαρίου και αρχές Φεβρουαρίου του 1943.

«Oμάδα Ρώσων ιστορικών είχε πάρει συνεντεύξεις από 215 αυτόπτες μάρτυρες, καταγράφοντας με κάθε λεπτομέρεια τις αφηγήσεις τους. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται αξιωματικοί και στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού άλλα και πολλοί από τον άμαχο πληθυσμό», λέει στην Deutsche Welle o γερμανός καθηγητής. Επί σειρά δεκαετιών το καταγεγραμμένο αυτό σπάνιο πρωτογενές υλικό βρισκόταν σε απρόσιτα ρωσικά αρχεία.

Το βιβλίο του Χέλμπεκ βασίζεται στη μελέτη και ιστορική ανάλυση όλων αυτών των ντοκουμέντων, με τη συνδρομή και Ρώσων ερευνητών. Σύμφωνα με τη ναζιστική προπαγάνδα η πανωλεθρία που υπέστη η Βέρμαχτ στο Στάλινγκραντ ήταν μία «πράξη αυτοθυσίας». Στην πραγματικότητα επρόκειτο για μία σφοδρή ήττα με τεράστιες απώλειες και σημαντικά πλήγματα για τα γερμανικά στρατεύματα, όπως λένε σήμερα οι περισσότεροι ιστορικοί.

Επρόκειτο, επίσης, για άλλη μία μακρά περίοδο ναζιστικών θηριωδιών. Το καλοκαίρι του 1942 γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν την πόλη για περίπου έξι μήνες, ώσπου οι ρωσικές δυνάμεις την ανακατέλαβαν εκδιώκοντας την Βέρμαχτ. Η περίοδος αυτή της κατάληψης της πόλης και της άγριας κατοχής που επέβαλαν οι ναζιστές αποσιωπήθηκε από το χιτλερικό καθεστώς.  Για σειρά ετών αποτελούσε μία σκοτεινή περίοδο για τα όσα συνέβησαν στο ανατολικό μέτωπο.

Τα στοιχεία που έρχονται τώρα στο φως αποκαλύπτουν εκτοπίσεις, εν ψυχρώ δολοφονίες πολιτών, καταλήψεις σπιτιών, καταστροφές και λεηλασίες περιουσιών. Ο αποκλεισμός της περιοχής περιμετρικά του Στάλινγκραντ οδήγησε σε ακραία φαινόμενα πείνας. Η μαρτυρία της Αγκραφένα Ποσντνιάκοβα είναι ανατριχιαστική. «Δεν υπήρχε τίποτα να φάμε. Αναγκαζόμασταν όλοι να τρώμε κρέας αλόγου. Ακόμη και οι Γερμανοί. Βέβαια αυτοί έτρωγαν τα καλά κομμάτια και σ' εμάς πετούσαν το κεφάλι και τα αποφάγια», είπε.

Με την απελευθέρωση της πόλης από τον Κόκκινο Στρατό οι επιζώντες βρέθηκαν εξαθλιωμένοι ανάμεσα σε ερείπια και πτώματα. Αλλά η είσοδος των ρωσικών στρατευμάτων δεν σήμανε το τέλος των δεινών. Η επανάκτηση του ελέγχου είχε για τον Ιωσήφ Στάλιν μεγάλη συμβολική αξία. Ηταν η πόλη που πήρε, τελικά, το όνομά της από τον ίδιο,

«Το Στάλινγκραντ έμεινε στη γερμανική ιστορία από τη δεκαετία του 1950 και μετά ως η μάχη μεταξύ δύο δικτατόρων, η οποία άφησε πίσω της εκατοντάδες χιλιάδες θύματα», λέει ο Γερμανός ιστορικός Τόρστεν Ντίτριχ από το Κέντρο Στρατιωτικής Ιστορίας και Κοινωνικών Επιστημών του Πότσνταμ.

Στο πλευρό των Γερμανών εισβολέων πολέμησαν επίσης Ιταλοί, Ρουμάνοι, Ούγγροι και Κροάτες φασίστες. Στους 850.000 υπολογίζεται ο συνολικός αριθμός νεκρών, αγνοουμένων και τραυματιών για τον Αξονα, στους 1.130.000 ο αντίστοιχος αριθμός για τους Σοβιετικούς - ανάμεσά τους και 40.000 άμαχοι κάτοικοι της πόλης, που παγιδεύτηκαν χωρίς δυνατότητα διαφυγής.

Καταστράφηκαν 900 αεροπλάνα, 1.500 τανκς και 6.000 μονάδες πυροβολικού από γερμανικής πλευράς, ενώ οι νικητές Σοβιετικοί είχαν μεγαλύτερες απώλειες χάνοντας 2.769 αεροπλάνα, 4.341 τανκς και 15.728 μονάδες πυροβολικού.

Στο Στάλινγκραντ έγειρε οριστικά η πλάστιγγα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου υπέρ των συμμάχων. Η θανάσιμα επικίνδυνη πολεμική μηχανή του Χίτλερ κόλλησε στα ρωσικά χιόνια, ποτέ δεν απέκτησε ξανά την προηγούμενη ισχύ της.

(σημειωση του μιστερ μαξ: το βημα εχει και πλουσιο φωτορεπορταζ)