Κριτήριο κάθε επιλογής θα πρέπει να είναι η συμβατότητα της με την ελευθερία. Το ερώτημα μπροστά σε κάθε πρόβλημα δεν θα πρέπει να είναι ‘τι πρέπει να κάνουμε για να το λυσουμε’. Άλλα ‘αν είναι δυνατόν να αντιμετωπισθεί δίχως την ανάμιξη του δημόσιου. Κάθε επιλογή και πρωτοβουλία, αν ρητώς από τον νόμο δεν απαγορεύεται, θα πρέπει να επιτρέπεται. Η λογική του ‘δεν προβλέπεται από τον νόμο’ οφείλει να διαγραφεί από το πολιτικό λεξικό. Οι νόμοι υπάρχουν για να διευθετούν διάφορες και να διευκολύνουν τους πολίτες. Όχι για να ασκούν καταπιεση και να κραδαίνονται σαν στοιχεία φοβικού καταναγκασμού. Η κοινωνια οφείλει να είναι ανοιχτη και φιλική προς τους πολίτες. Κι όχι περιφραγμένο μαντρι που υποχρεωνει όσους βρίσκονται μέσα σε ομοιογένεια, θυσίες και οικονομική παθητικότητα.
Η ελευθερία θα πρέπει να διαπερνά κάθε σκέψη, πολιτική η διακήρυξη. Δίχως προϋποθέσεις, όρους και προτεραιότητες. Η ευτυχια και η απόλαυση της θα πρέπει να είναι αντικειμενικός στόχος. Με τους πολίτες ελεύθερους κα ικανούς να την επιδιώξουν και να την πετύχουν. Δίχως την διαμεσολάβηση του κράτους και την υποχρεωτική παρακολούθηση των δικών του προτεραιοτήτων. Έτσι θα πάμε μπροστά. Με αισιοδοξία, δυναμισμο κι αποφασιστικότητα. Για ένα αύριο που πραγματικά θα μας αξίζει.
Πηγή:
Μπλε Μήλο
Σχόλιο:
Από μικρός άκουγα ότι η δημοκρατία και ο σοσιαλισμός
εξισώνουν προς τα κάτω αλλά θεωρούσα αυτό το επιχείρημα, αν και επαληθευόμενο από την πραγματικότητα, αβάσιμο, ατεκμηρίωτο. Έλεγα από μέσα μου
"όντως οι μάζες ψηφίζουν και στηρίζουν το κακό, αλλά αν άλλαζαν τα μυαλά τους θα ψήφιζαν σωστά. Την ίδια σκέψη εκφράζουν και διάφοροι Χριστιανοί περί δημοκρατίας..." και συμφωνούσα μόνο εξωτερικά με αυτό το επιχείρημα.
Δεν χρειάζεται όμως πολλή σκέψη για να αντιληφθεί κανείς οτι είναι και θεωρητικά σωστό πέραν από ιστορικά σωστό. Πάντα η δημοκρατία θα διώκει την αριστεία και θα
κλαδεύει όσα σπαρτά εξέχουν πιο ψηλά από τα υπόλοιπα ακριβώς γιατί βρίσκεται προς το συμφέρον όλων των υπολοίπων μελών της κοινωνίας να το κάνουν αυτό. Οι άνθρωποι γεννιούνται άνισοι, άλλοι γεννιούνται έξυπνοι και πολυμήχανοι, άλλοι βλάκες και νωθροί, με αποτέλεσμα να απλώνονται πάνω σε μια συνεχή κλίμακα στης οποίας το ένα άκρο να είναι οι βλάκες και στο άλλο άκρο να είναι οι έξυπνοι. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και σε μια πληθώρα άλλων τομέων, όπως είναι και η ομορφιά (και για την οποία ο L.P Hartley έχει γράψει ένα
φιλελεύθερο δυστοπικό μυθιστόρημα). Πάντα, εφόσον οι άνθρωποι διαφέρουν, θα υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που θα διεφέρουν θετικά. Δηλαδή θα υπάρχει π.χ. ένα 10% πιο όμορφων και ένα 10% πιο έξυπνων ανθρώπων. Μελέτες μάλιστα έχουν δείξει πως αυτά τα δυο χαρακτηριστικά συσχετίζονται.
Το να έχεις γεννηθεί ή, για όσους δεν πιστεύουν στη δύναμη της κληρονομικότητας, να είσαι (κατά κάποιον μη κληρονομικό τρόπο) μη ικανός να ανταγωνιστείς αυτά τα άτομα, είναι δυσβάσταχτο και σε φέρνει αντιμέτωπο με δυσκολίες στη ζωή σου. Η δημοκρατία, στην ουσία της, αυτό που κάνει είναι να δίνει στα άτομα που βρίσκονται χαμηλά τη δυνατότητα να γδάρουν κυριολεκτικά τα άτομα που βρίσκονται ψηλά. Έτσι, αντί να χρειάζεται κάποιος να εργαστεί, να ανταγωνιστεί, να προοδεύσει για να φτάσει τους αποδεδειγμένα ικανούς, το μόνο που χρειάζεται να κάνει, υπό το εναλλακτικό πεδίο δημοκρατικής του δράσης, είναι να ψηφίσει για τον εαυτό του την περιουσία των άλλων. Και πάντα οι ψηλά θα είναι λίγοι και οι χαμηλά πολλοί - είναι θέμα απλών μαθηματικών. Όσο αυστηρότερα και σοβαρότερα κριτήρια διαλέγουμε για τον ορισμό της ομορφιάς ή του πλούτου, τόσο περισσότεροι άνθρωποι θα κρίνονται άσχημοι ή φτωχοί σε σχέση με εκείνους που θα κρίνονται όμορφοι και πλούσιοι.
Ο λόγος για τον οποίο πάντα θα ψηφίζουν οι χαμηλά να χτυπήσουν όσους βρίσκονται ψηλά είναι επειδή αυτό εξυπηρετεί το συμφέρον τους και θα το κάνουν αυτό, όχι εργαζόμενοι, αλλά κλέβοντας με την ψήφο τους την περιουσία (ή όπως στο μυθιστόρημα την ομορφιά) των όσων βρίσκονται ψηλά, γιατί αυτό είναι πιο εύκολο από το να χτίσουν μια περιουσία από μόνοι τους. Για λόγους ατομικού συμφέροντος, σύγκρισης κόστους-οφέλους, όσο επιτρέπεται η κλοπή που λέγεται αναδιανομή, πάντα οι χαμηλά θα κλέβουν την περιουσία των ψηλά.
Για αυτόν τον λόγο η δημοκρατία, ως σύστημα, είναι αντίθετη προς τον καπιταλισμό, γιατί στον βαθμό που αυτή εφαρμόζεται, κλοπή, δηλαδή το αντίθετο της ατομικής ιδιοκτησίας, λαμβάνει χώρα. Όσο λοιπόν ο πλούτος είναι αντικείμενο που μπορεί να το αρπάξουν απλά με την ψήφο τους τα άτομα της κοινωνίας, η κοινωνία καταρρέει, γιατί έτσι ο πλούτος καταναλώνεται, τα κίνητρα για παραγωγή φθίνουν και η κοινωνία παύει να είναι παραγωγική (καπιταλιστική) και γίνεται ξανά τροφοσυλλεκτική, πρωτόγονη, κολλεκτιβιστική.
Δυο ενστάσεις ακούγονται συχνά σε όλα αυτά. Η πρώτη έχει να κάνει με το υποτιθέμενο σενάριο τα άτομα να δείξουν "υπεύθυνο" χαρακτήρα και να σεβαστούν, δια της ψήφου τους, την ατομική ιδιοκτησία των ικανότερων. Ο λόγος που αυτό δεν ευσταθεί είναι ότι αυτού του είδους η συμπεριφορά, από απόψεως ανάλυσης κόστους-οφέλους, δεν είναι "υπεύθυνη" ή "ευγενική" ή "πολιτισμένη", αλλά αλτρουιστική. Δηλαδή, όταν ένα άτομο επιλέγει να μην αρπάξει την περιουσία ενός άλλου ικανότερου ατόμου,
όταν μπορεί χωρίς κανέναν κίνδυνο να κάνει κάτι τέτοιο, τότε επιλέγει να μειώσει τις πιθανότητες επιβίωσής του και διαιώνισης των γονιδίων του έναντι των πιθανοτήτων επιβίωσης και διαιώνισης των γονιδίων ενός άλλου ατόμου. Ο Ρίτσαρντ Ντόκινς, στο βιβλίο του Το Εγωιστικό Γονίδιο, όμως, έχει αποδείξει ότι αυτό το είδος συμπεριφοράς δεν μπορεί να επικρατήσει σε μια κοινωνία. Γιατί, ακόμα και μια κοινωνία να αποτελείται από απόλυτους αλτρουιστές, μόλις μπει σε αυτήν την κοινωνία ένα άτομο που να μην είναι αλτρουιστής αλλά να είναι εγωιστής, τότε αυτό το άτομο, στην ουσία είναι το μόνο που επιλέγει να αυξήσει τις πιθανότητες επιβίωσής και πολλαπλασιασμού του σε βάρος των άλλων, με όλα τα άλλα άτομα, απλά να το ανέχονται αυτό και να το υποστηρίζουν. Κατά προέκταση, το τελικό αποτέλεσμα πάντα θα είναι μια κοινωνία εγωιστών και όχι αλτρουιστών και, κατ'αντιστοιχία, το αποτέλεσμα μιας δημοκρατίας θα είναι, πάντα, η αναδιανεμητική καταστροφή της αριστείας, οποιουδήποτε είδους, προς όφελος της λιγότερο ικανής πλειοψηφίας.
Μια δεύτερη ένσταση που μπορεί να υπάρξει είναι ότι τα σύγχρονα δημοκρατικά πολιτεύματα μπορεί να έχουν, και έχουν, συνταγματικές ρήτρες προστασίας της ατομικής ιδιοκτησίας. Αυτό αληθεύει, αλλά σε ό,τι αφορά τις ρήτρες αυτές καθεατές, η ύπαρξή τους είναι περιορισμός της δημοκρατίας, όχι κάποιου είδους συμπλήρωση ή εγγενές συστατικό της. Δημοκρατία δεν είναι να σέβεσαι την ατομική ιδιοκτησία ενός ανθρώπου, αλλά να έχεις το δικαιώμα να του την αρπάξεις και να ψηφίσεις ποιος ακριβώς θα την νοσφιστεί. Φανταστείτε, για παράδειγμα, έναν κόσμο στον οποίο τα πάντα θα ήταν ατομική ιδιοκτησία, υπό την έννοια της ατομικής κυριαρχίας-ελέγχου ενός εκάστου στην ιδιοκτησία του. Στον βαθμό που τα άτομα είναι απόλυτοι κυρίαρχοι στην ιδιοκτησία τους, δηλαδή όσο όλες οι αποφάσεις που παίρνονται για κάθε τι που υπάρχει μέσα σε μια κοινωνία εκπηγάζουν αποκλειστικά από τον εκάστοτε ιδιοκτήτη, τόσο περισσότερο εκπαραθυρώνεται κάθε προοπτική ύπαρξης δημοκρατίας. Συνεπώς, η δημοκρατία χρειάζεται τη λεγόμενη "συλλογική" ιδιοκτησία για να λειτουργήσει, και η "συλλογική" ιδιοκτησία είναι πλούτος ο οποίος αντλείται και συντηρείται από τη φορολογία. Χωρίς αυτή, παύει να υπάρχει "συλλογική" ιδιοκτησία και έτσι παύει να υπάρχει δημοκρατία.
Φυσικά αυτό που υπάρχει στις μέρες μας είναι ένας συνδυασμός κρατικής και ατομικής ιδιοκτησίας. Αλλά σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να υποστηριχθεί ότι αυτή η συγκεκριμένη αναλογία εκφράζει το πνεύμα της δημοκρατίας, διότι, καθότι το ένα της μέρος υπόκειται στη δημοκρατία και μπορεί να συνυπάρξει μαζί της, το άλλο μέρος, η ατομική ιδιοκτησία, στον βαθμό που είναι αληθινή και γνήσια και ταυτίζεται με την απόλυτη κυριαρχία του ιδιοκτήτη στην περιουσία του, αποκλείει κάθε δημοκρατική διαδικασία, λειτουργεί ως περιορισμός, ως εμπόδιο, ως όριο απέναντι στην εξάπλωση της δημοκρατίας.
Στον πυρήνα της σκέψης αυτού του νέου αφηγήματος λοιπόν που χρειάζεται για την επικράτηση του καπιταλισμού, της ατομικής ιδιοκτησίας, της κατάργησης του Κράτους και της πλήρους απελευθέρωσης του ανταγωνισμού, πρέπει να βρίσκεται και μια θεμελιακή αμφισβήτηση της ιερών αγελάδων του σήμερα, όπως η δημοκρατία.
Σίγουρα οι ενστάσεις του σχετικά με τον πολυφυλετισμό-πολυπολιτισμό και άλλα παρεμφερή ζητήματα, που φαντάζομαι θα τον ξενίζουν, όπως ξενίζουν την πλειοψηφία των φιλελεύθερων ανδρών του σήμερα, είναι δικαιολογημένες. Αλλά περισσότερο σημαντική, πιστεύω, είναι η επανεξέταση της σχέσης ατομικής ιδιοκτησίας και δημοκρατίας. Εάν είναι να επικρατήσει ο φιλελευθερισμός στο αύριο, αυτό είναι το πιο καυτό ζήτημα με το οποίο ο φιλελεύθερος στοχαστής πρέπει να καταπιαστεί. Η δημοκρατία πρέπει να απομυθοποιηθεί και να περιοριστεί, παράλληλα με τη θωράκιση και επέκταση της ατομικής ιδιοκτησίας.