Π. Γ. Γκέμπελς "Ο ρόλος της Προπαγάνδας"
Στο κείμενο αυτό, ο Γκέμπελς εξηγεί γιατί γίνεται η προπαγάνδα, τις μορφές που πρέπει να παίρνει σε κάθε ιστορική φάση του Ε/Σ κινήματος, και τους λόγους για τους οποίους η κομμουνιστική προπαγάνδα ήταν καταδικασμένη να αποτύχει στη Γερμανία, σε αντίθεση με την προπαγάνδα του Ε/Σ.
Der Angriff, 15-12-1928
(μεταφρασμένο από εδώ:
http://www.wintersonnenwende.com)
"Σύμφωνα με τα λεξικά, η προπαγάνδα αποτελεί τη συστηματική και συντονισμένη δράση για τη διάδοση ενός δόγματος ή μιας ιδέας. Για μας, λοιπόν, αυτό είναι το σημαντικότερο όπλο από όλα όσα έχουμε στο οπλοστάσιό μας. Πώς αλλιώς, αν όχι με την προπαγάνδα, θα μπορέσουμε να ξυπνήσουμε το μίσος των μαζών και να το στρέψουμε απέναντι στο Σύστημα; Πώς αλλιώς μπορούν τα λόγια μας, σαν σπίθες, να μεταδοθούν σε όλο το Έθνος; Πώς αλλιώς θα διεξάγουμε τον Αγώνα μας στο μέτωπο της κοινής γνώμης, απέναντι στην κυρίαρχη τάξη, που δίνει εκατομμύρια επί εκατομμυρίων για να κάνει τη δική της προπαγάνδα, την προπαγάνδα της αντίδρασης, της σύγχυσης και της ηττοπάθειας;
Η εφημερίδα, στην οποία γράφω σήμερα αυτές τις γραμμές, ήταν το πιστόλι που έριξε την πρώτη σφαίρα στον αγώνα της προπαγάνδας μας. Πώς γίνεται να ξεχάσουμε τις πρώτες μέρες μετά την επανανομιμοποίηση του NSDAP. όταν ανοίξαμε στο Βερολίνο αυτή την εφημερίδα; Τότε, για χιλιάδες ανθρώπους, που ενημερώνονταν μόνο από τον τύπο του Συστήματος, ήμασταν δολοφόνοι, κλέφτες, πραξικοπηματίες και προδότες της Γερμανίας. Χάρη όμως στις δεκάδες χιλιάδες έντυπα που πουλάει κάθε εβδομάδα η εφημερίδα μας, η αλήθεια γίνεται γνωστή σε όλο και μεγαλύτερο κομμάτι του κόσμου, και οι ιδέες μας εξαπλώνονται όλο και περισσότερο.
Με αυτά στο νου μας, πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας και να κάνουμε όλο και πιο ενεργή και δραστήρια προπαγάνδα στις μάζες. Πρώτα όμως, πρέπει να μάθουμε τι είναι και πώς γίνεται η προπαγάνδα.
Τι είναι η προπαγάνδα;Η προπαγάνδα χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες. Την απλή υποκίνηση, που μπορεί να απευθύνεται στον καθένα, την προπαγάνδα που απευθύνεται σε ήδη ενταγμένα μέλη του κινήματός μας, και την προπαγάνδα που απευθύνεται στο σύνολο των μαζών. Κάθε μια κατηγορία έχει τα δικά της χαρακτηριστικά.
Η υποκίνηση είναι η πρώτη και πιο απλή μέθοδος εμφύσησης των ιδεών μας στους άλλους. Είτε γραπτή είτε προφορική, εστιάζει σε ένα γεγονός, το οποίο περιέχει αντίφαση, και προσπαθεί να κάνει αυτή την αντίφαση κατανοητή στο κοινό. Ο υποκινητής έχει ένα κοφτερό μαχαίρι, που το στρίβει γύρω από την αντίφαση μέχρι να γίνει ορατή σε όλους, όπως το αίμα. Πχ, αν το θέμα είναι η συνθήκη των Βερσαλλιών, πρέπει ο υποκινητής να δώσει το παράδειγμα του νεκρού ήρωα Λέο Σλάγκετερ[1], που δολοφονήθηκε από τα γαλλικά στρατεύματα κατοχής το 1923, και να εστιάσει στο γεγονός ότι από τη μια οι Γάλλοι και οι εντός Γερμανίας σύμμαχοί τους, μας μιλάνε για ειρήνη, από την άλλη σκοτώνουν χωρίς έλεος τα παιδιά του γερμανικού λαού. Αν πάλι, ο υποκινητής απευθύνεται σε έναν άνεργο, του οποίου πέθανε η οικογένεια λόγω έλλειψης τροφής, πρέπει να κάνει έκδηλη την αντίθεση μεταξύ της αύξησης του πλούτου (για τους πλουτοκράτες) και της αύξησης της φτώχειας (για όλο τον υπόλοιπο λαό), και να προκαλέσει την αγανάκτηση απέναντι σε αυτή την αδικία. Ο άνθρωπος που έχει χάσει την οικογένειά του, επειδή δε μπόρεσε να τη θρέψει καθώς τον απέλυσαν, έχει μια καρδιά που καίει από οργή. Η δουλειά του υποκινητή είναι, αυτή την οργή να τη στρέψει απέναντι στο Σύστημα.
Η γλώσσα του υποκινητή δεν πρέπει να γενικολογεί. Πρέπει να γίνεται κατανοητή από τους πάντες.
Πρέπει να μιλάμε στις μάζες με τον ίδιο τρόπο που μας μιλούν αυτές. Αν εγκαταλείψουμε αυτό μας το πλεονέκτημα, και αφήσουμε να το πάρει ο εχθρός, έχουμε χάσει τον Αγώνα.
Αν εγώ βγω έξω, και πω σε κάποιον που μόλις έχασε τη δουλειά του "φταίει ο καπιταλισμός", όχι απλά δε θα με καταλάβει, αλλά θα με απορρίψει κιόλας. Αν όμως του κατονομάσω τα ονόματα των αφεντικών που απολύουν τους εργαζομένους τους, των υπουργών της οικονομίας που δημιούργησαν αυτή την κατάσταση, και των εβραίων τραπεζιτών που λυμαίνονται τη Γερμανία, λέγοντάς του ότι αυτοί ευθύνονται για την ανεργία, όχι μόνο θα με καταλάβει, αλλά θα έχω δώσει και στόχο στο μίσος του.
Αν πω σε ένα στρατιώτη που γυρίζει από τον πόλεμο και έχει υποστεί την εθνική ταπείνωση των Βερσαλλιών ότι "ο ιμπεριαλισμός είναι ο εχθρός" πάλι δε θα έχω κανένα αποτέλεσμα. Πρέπει να μιλήσω με ονόματα, να ρίξω το φταίξιμο στις πολιτικές των κομμάτων, της κυβέρνησης, του προέδρου, των Αγγλογάλλων, για να του κάνω κατανοητό αυτό που θέλω να του πω. Θυμίζω, ο εργάτης αυτός, ή ο στρατιώτης, δεν είναι ακόμα μέλλος του Κόμματος. Όταν γίνει, θα του μιλήσω για τον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό. Τώρα όμως, πρέπει να του μιλήσω στη δική του γλώσσα.
Οι κομμουνιστές κάνουν το αντίθετο, γι' αυτό η μεγάλη μάζα των εργαζομένων, που δήθεν υπερασπίζονται, τους έχει απορρίψει.Στους απλούς ανθρώπους, η γλώσσα μας ως υποκινητών, δεν πρέπει να μοιάζει με τη γλώσσα που χρησιμοποιούν οι πολιτικοί. Αν λέμε ότι είμαστε κάτι διαφορετικό από τους πολιτικούς, πρέπει να το δείχνουμε κιόλας, και αυτό πρέπει να ξεκινάει με την ομιλία μας και τα γραπτά μας. Το ίδιο ισχύει και για τους προπαγανδιστές. Αλλά τι είναι αυτό που ξεχωρίζει τον προπαγανδιστή από τον υποκινητή; Τι περισσότερο έχει να κάνει ο προπαγανδιστής;
Πώς γίνεται η προπαγάνδαΣε αντίθεση με την υποκίνηση, που συνήθως περιστρέφεται γύρω από μια κεντρική ιδέα, η προπαγάνδα έχει να κάνει με τη μετάδοση ενός ολόκληρου συνόλου ιδεών, και ως εκ τούτου η διαδικασία της είναι πιο περίπλοκη. H προπαγάνδα που θα κάνουμε στα μέλη μας, και η προπαγάνδα που θα κάνουμε στις μάζες, διαφέρει ριζικά. Η προπαγάνδα με αποδέκτη τις μάζες, πρέπει να χρησιμοποιεί όλα τα μέσα που της δίνονται, για να κερδίσει το μυαλά και τις καρδιές των ανθρώπων. Έχοντας υπόψη μας αυτό, διαπιστώνουμε ότι έκανε λάθος ο Ρώσος μαρξιστής Πλεχάνοφ όταν έλεγε ότι "o προπαγανδιστής μεταδίδει πολλές ιδέες σε λίγους ανθρώπους". Το κίνημά μας έχει αποδείξει ότι στις κατάλληλες συνθήκες, ο προπαγανδιστής μπορεί να απευθυνθεί σε εκατομμύρια ανθρώπων. Όπως φυσικά είναι λάθος και ο Λένιν, όταν λέει ότι "ο προπαγανδιστής δρα μόνο μέσω του γραπτού λόγου". Όχι. Μπορεί κάποιος να κάνει προπαγάνδα μέσω του τύπου, όπως όμως μπορεί κάλλιστα να κάνει και μέσω του ραδιοφώνου (που είναι η όγδοη μεγάλη δύναμη της εποχής μας), του κινηματογράφου, και του ίδιου του δικού του προφορικού λόγου.
Στην προσέγγιση των μαζών, κάποιος πρέπει να είναι το ίδιο προσεκτικός, όπως και στην υποκίνηση, να μην πέσει στην παγίδα της αφηρημένης και στερεοτυπικής γλώσσας, και να μιλήσει στο μυαλό και την καρδιά του κοινού. Ο απλός λόγος ανεβάζει το ενδιαφέρον και ενισχύει το μαχητικό πνεύμα αυτού που τον αποδέχεται. Και όπως θα ξέρει κάθε αστός κωμικός, το χιούμορ βασίζεται στις αντιφάσεις, γιατί να μη χρησιμοποιήσουμε και αυτό το όπλο;
Όλα τα παραπάνω δε σημαίνουν σε καμιά περίπτωση ότι ο προπαγανδιστής δεν πρέπει να είναι αναλυτικός στο λόγο του. Όπως είπα και παραπάνω,
το να μιλάμε με ονόματα, με αριθμούς, να ξεσκεπάζουμε ένα ψέμα και να αναλύουμε ένα πρόβλημα χωρίς όμως να το κάνουμε ακατανόητο στις μάζες, είναι η βάση της πετυχημένης προπαγάνδας. Αυτό όμως που πρέπει πάντα να έχει ένας προπαγανδιστής, προκειμένου να πετύχει, είναι ο ρεαλισμός.
Ο ρεαλισμός μπορεί να μας προστατεύσει από την αφηρημένη προπαγάνδα. Αφηρημένη είναι η προπαγάνδα εκείνη, που μπορεί η γενική της ιδέα να είναι σωστή, αλλά το περιεχόμενό της, επειδή είναι άσχετο με το νοητικό και συνειδησιακό επίπεδο αυτού στον οποίο απευθύνεται, δε μπορεί να αποδώσει καρπούς.
Κάποιος που ζητάει, σήμερα, κατάργηση της μισθωτής εργασίας, και όχι αύξηση μισθών, κάνει κενή, αφηρημένη και μη ρεαλιστική προπαγάνδα, και δε θα έχει το παραμικρό αποτέλεσμα στον αγώνα του. Αυτό είναι το μοιραίο λάθος των κόκκινων, που θα τους οδηγήσει στην πλήρη απόρριψη από τις μάζες και την καταστροφή.Ένας ρεαλιστής προπαγανδιστής, όχι απλά δε θα ζητήσει κατάργηση της μισθωτής εργασίας, αλλά ούτε καν γενική απεργία, γιατί σήμερα η γενική απεργία θα οδηγήσει σε μαζικές απολύσεις, και όλοι αυτοί οι απολυμένοι
θα κατηγορήσουν για το χάσιμο της δουλειάς τους αυτόν που τους υποκίνησε να απεργήσουν. Σε αντίθεση, λοιπόν, με τους κόκκινους, εμείς, όταν μιλάμε στους εργαζομένους, πρέπει να τους δίνουμε ρεαλιστικά αιτήματα, όπως είναι η κοινωνική ασφάλιση, η σταδιακή αύξηση μισθών, ο συμβιβασμός με την καλή μερίδα των εργοδοτών, η παράκαμψη της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας, κλπ. Έτσι και αυτοί θα μας καταλάβουν, και εμείς θα τους βοηθήσουμε να συνεχίσουν να έχουν τη δουλειά τους στην περίοδο της οικονομικής δυσπραγίας που περνάμε σήμερα.
Όταν έρχεται η ώρα να ξεσκεπάσουν το σύστημα, οι προπαγανδιστές πρέπει να είναι αιμοβόροι. Πρέπει χωρίς έλεος να φανερώνουν σε όλους τη δηλητηριώδη υποκρισία αυτών που έχουν τη δύναμη, και κάθε σελίδα στις εφημερίδες μας πρέπει να προτρέπει στην ανατροπή των εγκληματιών που πρόδωσαν τη Γερμανία το Νοέμβρη του 1918[2] και να αποκαλύπτει τη βρωμιά αυτού του συστήματος. Εδώ πρέπει να είμαστε αμείλικτοι. Οι μάζες είναι οργισμένες με αυτούς που τις εξαχρειώνουν καθημερινά, και πρέπει εμείς να κάνουμε όλο και μεγαλύτερη την οργή τους. Το σύστημα πρέπει να ξεσκεπαστεί σε όλες τις πτυχές του, και πρέπει κάθε Γερμανός να μάθει να το μισεί με όλη του την καρδιά. Πρέπει το σύνθημα Deutschland Erwache![3] να δονεί κάθε δρόμο. Εδώ δεν υπάρχουν πολλά μυστικά. Ο λόγος πρέπει να είναι ευθύς και δυνατός. Πρέπει να κάνει τον κόσμο να κινητοποιείται.
Προπαγάνδιση των μελών του NSDAPΗ τρίτη και τελευταία κατηγορία προπαγάνδας είναι αυτή που απευθύνεται από εθνικοσοσιαλιστές σε εθνικοσοσιαλιστές. Για έναν προπαγανδιστή, αυτό είναι το τελευταίο στάδιο της δουλειάς του. Όταν αποδέκτες είναι άνθρωποι που έχουν ασπαστεί τις ιδέες μας, αυτό που περιλαμβάνει η προπαγάνδα είναι ουσιαστικά η εκπαίδευσή τους στα εθνικοσοσιαλιστικά ιδανικά, μια ολόκληρη αναμόρφωση. Aυτό, για τον αποδέκτη, αποτελεί ένα άλμα στην αντίληψη. Τα νέα μέλη πρέπει να μυηθούν στις μεθόδους του κινήματός μας, να μορφώνονται από τα διδαγμάτων του Φύρερ μας, Ο Φύρερ μας είπε "τον εθνικοσοσιαλισμό στο σύνολό του θα τον καταλάβουν λίγοι, τις βασικές του όμως ιδέες πολλοί". Γι' αυτό, ο προπαγανδιστής δεν είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο, ούτε εσωτερικός κατηχητής σε ιησουιτική αδελφότητα. Πρέπει να απαντάει στις ερωτήσεις των νέων μελών, να τους δίνει παραδείγματα για να κατανοήσουν το περιεχόμενο του λόγου του. Φυσικά, όταν απευθυνόμαστε σε μυημένους, θα έχουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε και αμιγώς εθνικοσοσιαλιστική φρασεολογία, κάτι που αποφεύγαμε να κάνουμε με τους αμύητους.
Σήμερα το Κόμμα μας εκδίδει τρεις μεγάλες εφημερίδες. Aυτή στην οποία γράφω σήμερα αυτές τις γραμμές, περιέχει προπαγάνδα που απευθύνεται σε μέλη και οπαδούς του Κόμματος, και έχει σκοπό να απαντά σε όσους μας κατηγορούν, και να εξηγεί στα μέλη τις προσταγές του κόμματος. Ο Λαϊκός Παρατηρητής[4] από την άλλη, είναι εφημερίδα με πιο ευρύ αναγνωστικό κοινό, και περιέχει κυρίως υποκινητικά άρθρα που απευθύνονται στον απλό λαό.
Οι εθνικοσοσιαλιστές είναι το πιο εξελιγμένο κομμάτι του γερμανικού λαού. Πρέπει λοιπόν αυτό το κομμάτι να οδηγεί μπροστά και τα υπόλοιπα κομμάτια της κοινωνίας, να τα καθοδηγεί. Με τη δική μας δουλειά, όλο και μεγαλύτερο μέρος των μαζών οπλίζεται με τόλμη και συνείδηση. Είναι λοιπόν χρέος μας, ειδικά στη σημερινή Γερμανία, όπου καταργείται η λογική, όπου σου λένε "μη σκέφτεσαι τους λόγους για να κάνεις κάτι. Αφού δουλεύει, κάντο", πρέπει να μορφώνουμε τα μέλη μας στα προστάγματα της Φυλής μας και της Ιδέας μας, για να τους παραδίνουμε στο λαό μας ως δασκάλους. Ο λαός διψάει για να μάθει τις ιδέες μας, αλλά αν είμαστε λίγοι, αυτές οι ιδέες δε θα φτάσουν ποτέ σε όλους. Γι' αυτό πρέπει όλο και περισσότερα μέλη να γίνονται κάτοχοι των αρχών μας, για να γίνονται και οι ίδιοι προπαγανδιστές προς τις μάζες. Όσοι περισσότεροι μαθαίνουν τον εθνικοσοσιαλισμό, σε τόσους περισσότερους θα τον διδάξουν.
ΕπίλογοςΗ προπαγάνδα είναι ένα αλλιώτικο όπλο. Είναι το όπλο που μπορεί να μας δώσει τη νίκη στον πνευματικό, τον ιδεολογικό πόλεμο, Το όπλο εκείνο που μας δίνει πνευματική ανωτερότητα απέναντι στους αντιπάλους μας. Είναι το κλειδί στον Αγώνα μας για να αφυπνίσουμε, να εμπνεύσουμε και να διεγείρουμε όλους αυτούς που ψάχνουν απεγνωσμένα ένα δρόμο έξω από αυτό το καταραμένο σύστημα, έξω από τα βάσανα του πεσσιμισμού. H προπαγάνδα είναι το ζωτικό διοξείδιο που θρέφει τους σπόρους του αύριο για το κίνημα του σήμερα.
Σημειώσεις:
[1] στρατιώτης των Freikorps, εκτελέστηκε το 1923 κατά τη γαλλική κατοχή του Ρουρ για σαμποτάζ
[2] οι πολιτικοί της δημοκρατίας της Βαϊμάρης
[3] Ε/Σ σύνθημα που σημαίνει "Γερμανία ξύπνα"
[4] Ε/Σ εφημερίδα του Μονάχου